Waar bent u naar op zoek?

Wet orgaandonatie dwingt tot nadenken

21-11-2016

Er zijn onderwerpen die je liever mijdt, zoals nadenken over eigen dood en begrafenis. We zijn doorgaans druk met het leven en niet met de dood bezig. Blijft om die reden het aantal orgaandonoren relatief laag, vraagt ds. J. Belder.

Het initiatiefwetsvoorstel van D66 dat hierin verandering wil aanbrengen, dwingt tot nadenken en meningsvorming.

Dilemma’s

Er zijn uitgesproken voorstanders en al even uitgesproken tegenstanders van Actieve Donorregistratie (ADR). Van ‘expliciet toestemming verlenen’ gaat het in het voorliggende wetsvoorstel naar ‘vooronderstelde instemming’. ‘Geen bericht is goed bericht’ en ‘wie zwijgt, stemt toe’, zullen ze in Den Haag gedacht hebben. Gaat ook de Eerste Kamer akkoord, dan zijn we in de toekomst allemaal automatisch donor, tenzij we aangeven dat niet te willen zijn. In feite is sprake van een ‘omgekeerd codicil’.

Omdat de weg van informatie en voorlichting niet bracht wat de overheid ervan hoopte, slaat zij nu een andere weg in, namelijk die van lichte dwang. Tegelijkertijd veroorzaakte het Kamerbesluit een opmerkelijk neveneffect. Tijdens de donorweek van 10 tot 17 oktober jongstleden meldden zich voor het eerst meer mensen die geen orgaandonor willen zijn dan personen die dat wel willen. Ook een aanzienlijk aantal reeds geregistreerde donoren trok zich terug. Is dit een signaal naar de overheid: u overschrijdt een grens?

Schreeuwend tekort

Al jaren is er een schreeuwend tekort aan organen. Nederland heeft het laagste of bijna laagste donorpotentieel in Europa. Een verklaring hiervoor is het relatief geringe aantal verkeersslachtoffers dat op een ic belandt. Ook zijn behandelmogelijkheden en -resultaten van mensen met hersenletsel verbeterd, waardoor het aantal donoren is afgenomen.

De groeiende vraag naar organen heeft verder te maken met de snelle ontwikkelingen op medisch-technisch gebied. Steeds meer zieke organen kunnen vervangen worden doordat de transplantatiegeneeskunde een hoge vlucht nam. Dat stelt ons echter ook vaker voor ethische dilemma’s. Is alles wat medisch-technisch mogelijk is, ook wenselijk en moreel goed? Het gaat in het wetsvoorstel van D66 niet over donatie tijdens het leven, of over implantatie van dierlijke organen (xeno- of heterotransplantatie), maar over postmortale donatie, over het afstaan van organen onmiddellijk na overlijden.

Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van 25 november 2016.