Waar bent u naar op zoek?

blog

Het geloof weet dat Hij erbij is, ook op de ic

Handelende God

04-05-2020

Nooit zullen we de voorbije Pasen vergeten, nooit verdwijnt het jaar 2020 uit onze herinnering. Voor de Nederlandse, Europese en wereldwijde samenleving zijn de huidige maanden inderdaad bijzonder, zelfs uniek.

En tegelijk schrijft Gods hand verder, gaat de heilsgeschiedenis verder.

In ons omgaan met de coronacrisis, die ons sociale en economische leven ontwricht op een wijze die voor onze generatie ongekend is, komt onze visie op het leven openbaar. Kijk naar de woorden van onze minister-president, de ervaren regeringsleider die in zijn tv-toespraken mensen stimuleert tot solidariteit, verantwoordelijkheid, voorzichtigheid, geduld. Rutte sloeg een accolade om zeventien miljoen landgenoten: ‘Samen komen we deze moeilijke tijd door.’

‘Keurig hervormd’, dat waren de ouders van onze premier en in zijn jeugd was het geloof ‘licht zonder dat het lichtvoetig werd’. ‘Geloofstradities zijn persoonlijk en maatschappelijk kapitaal. Als we daarmee woekeren in de goede zin van het woord, voegt dat waarde toe aan ons eigen leven en de samenleving als geheel,’ aldus Rutte in 2016, toen hij in de Haagse Duinzichtkerk een preek mocht houden. Al stond de premier toen op de kansel, voor het overige toont hij zich een liberaal die de geloofsovertuiging niet inbrengt in het publieke debat. 

Niet het laatste woord

‘Samen komen we deze tijd door’, dat is het appèl van Rutte. Gelukkig maakt ook het CDA deel uit van ons kabinet en twitterde minister Hugo de Jonge van volksgezondheid op Pasen over de Levende: ‘De paasboodschap klinkt vanmorgen onveranderd. Over het menselijk tekort, waarbij we ons niet hoeven neer te leggen. Over de dood, die niet het laatste woord heeft. Over God die in genade naar ons omziet.’ Een wereld van verschil, de woorden van twee ministers die schouder aan schouder staan om ons land te dienen. Ze illustreren dat onze levensvisie bepaalt hoe we naar de crisistijd kijken. 

*** 

Beperkingen zijn er vandaag zowel voor degenen die het goede doen als voor degenen die het kwade doen. Het maakt dat de geestelijke strijd in ons land doorgaat. Uit onderzoek van Alpha Nederland, de organisatie die zich inzet voor evangelisatie in ons land, blijkt dat niet alleen gezondheid (79 procent) en het belang van vriendschappen (43 procent) vandaag meer leven, maar dat er bij 33 procent van de mensen meer aandacht is voor zingeving. Nu is ‘zingeving’ een wat vaag woord, al verandert dat direct als we formuleren dat Jezus Christus ‘de zin van de geschiedenis is’, naar de titel van een bekend boek. 

Stem van de Herder

Duidelijk is in elk geval dat deze onzekere tijd ruimte biedt om met mensen over het Evangelie te spreken. Al is dat de roeping van ‘de kerk’, kunnen we die roeping vertalen naar ons persoonlijke leven, naar de contacten die ik heb, naar mensen die God mijn weg doet kruisen. Concreet mag je er vandaag om bidden: ‘Geef dat ik op deze dag woorden van U met anderen kan delen, dat ik kan laten zien in Wie mijn houvast ligt.’

Juist dezer dagen lag bij ons thuis een dagboek van McCheyne open en hoorden we: ‘Wanneer de wereld in verlegenheid is en niet meer weet wat zij moet doen, dan horen de schapen van Christus Zijn stem. Zij horen Zijn stem tijdens het verborgen gebed. Wanneer Gods kinderen hun Bijbel opendoen, horen zij hun Liefste spreken. Ook in tijden van verdrukking horen zij Zijn stem, de stem van de Herder in de roede en zeggen ze: “Het is de HEERE; Hij doe wat goed is in Zijn ogen”.’ 

Abortuspil per post

Op deze wijze gaat vandaag het Evangelie door, als we met anderen delen wat we zelf ontvingen. Dat is de ene lijn. En ondertussen vermenigvuldigt als andere lijn het kwaad in de wereld zich ook. Zo zorgt de coronacrisis voor een piek in het aantal echtscheidingen, dit jaar wellicht tienduizend meer dan gewoonlijk. Samen thuiswerken is beslist een straf als je elkaar meer irriteert dan liefhebt. Egoïsme kan hierachter schuilgaan, maar ook onmacht, een diep verdriet.

De rechtbank moest half april uitspraak doen over ‘het per post ontvangen van de abortuspil’. Als vrouwen hun huis niet uit mogen en de abortuskliniek niet kunnen bezoeken, is er discussie of je na een telefonisch consult per post de abortuspil ontvangen kan – alsof het gaat om tabletjes tegen de hoest die je even bestelt… 

Gods voetstappen

Zo schrijft onze tijd haar geschiedenis – en voor een christen is dit geen zinloze voortgang van de tredmolen van het leven. Op een doel is de geschiedenis gericht, van begin naar einde, van schepping naar voltooiing. Zullen we als gelovigen hiervan ook vandaag niet leven? We ontrafelen niet waaróm er wereldwijd zovele kwetsbare mensen sterven aan een virus dat vanaf een dierenmarkt in Wuhan een hoge vlucht nam. En we belijden met Psalm 77 dat we Gods voetstappen veelal niet zien en dat Zijn weg door de zee kan gaan.

Tegelijk zegt Psalm 77 ook dat de Heere Zijn volk als een kudde leidde. Dat leren we van de vrome Israëlieten in het Oude Testament, het gelovig opzien naar God, van harte een betrokkenheid op Zijn handelen. Ook als we Hem niet opmerken, niet begrijpen wat er gebeurt, is er rust in de belofte dat Hij erbij is. Dat geldt de intensive care, dat geldt de afgesloten kamer in het verpleeghuis.

In Gods voorzienigheid beleeft de kerk de periode van coronacrisis gelijk met de herdenking van de heilsfeiten: lijdensweken en Pasen, Hemelvaart en Pinksteren. Het richt in het geloof ons oog op Zijn daden: overwinning op de dood, de voorbede in de hemel, de komst van de Trooster. Wát een genade. 

Koninkrijk van God

In onze geschiedenis is Christus gekomen, als gave van God. Van boven is de keten van schuld en dood doorbroken, opgeheven in de opstanding van de Zoon van God. In Hem is het Koninkrijk van God gekomen en doorgebroken. Als we hierover spreken, gaat het over heilsgeschiedenis, het kader waarbinnen de kerk belijdt dat Jezus Koning is. In Hem ligt de eenheid van de geschiedenis. Vanuit Zijn werk krijgt alles wat er op aarde gebeurt, betekenis óf wordt alles wat er gebeurt, gerelativeerd. In haar eigen wijsheid heeft de wereld daarop geen zicht.

Christus echter is de wijsheid van God. Maar, dat is wel de wijsheid van het kruis. In die spanning bevindt zich de kerk vandaag: Hij is gekomen én zal nog komen. De schepping deelt in Zijn verlossing én zucht nog. ‘De nacht is ver gevorderd en de dag is nabijgekomen.’ (Rom.13:12) Gods heil is tegenwoordig én zal nog komen. Prof. W. van ’t Spijker schrijft ergens: ‘De heilsgeschiedenis is een normatief centrum voor de wereldgeschiedenis.’ Een inhoudsvolle, maar wellicht ook wat moeilijke zin… Hij bedoelt ermee dat voor de gelovige datgene wat er in deze wereld gebeurt, in de handen ligt van Christus, Die verhoogd is. 

Gods heerlijkheid

Zo is de tijd waarin we leven, onze menselijke historie, de ruimte waarin God Zich bekendmaakt, de plaats waar Hij Zijn heerlijkheid toont. In wonderen van genezing doet Hij dat, in tekenen van naastenliefde, in de bekering van zondaars, van hen die de toevlucht nemen tot Hem. Laten we de uitdrukking ‘heden van de genade’ daarom niet kwijtraken. Anton van der Haar verwoordde het in een gedichtje zo:

In het heden der genade
reikt Hij ons nog steeds de hand.
Vanaf zijn troon slaat Hij ons gade
en wijst ons het beloofde land.

Krachteloos én machtig

Van Maarten Luther hebben we geleerd wat de grote kracht is in onze menselijke geschiedenis: het Woord van God. God Zelf spreekt Zijn Woord. Dat de werking ervan op een verborgen wijze geschiedt, heeft de reformator duidelijk gemaakt. Troostvol is dit in de dagen die we beleven, als Luther schrijft: ‘Waar menselijke kracht verdwijnt, neemt goddelijke kracht haar intrek; wanneer de druk voorbij is, dán blijkt zonneklaar welke kracht aanwezig was tijdens de ziekte. Zie, zo werd Christus krachteloos aan het kruis en juist daar oefende Hij de grootste macht…’ 

Belofte van de toekomst

Werkt de Heere ook vandaag, nu velen in nood zijn? Ja, want Hij is de God van de geschiedenis, Die in de Heilige Geest Zijn laatste gave geschonken heeft. Rusteloos gaat de Geest de aarde rond, overtuigend van zonde, wijzend op Christus. Hij legt vrede in je hart, troost in je angstige of aangevochten bestaan.

De geschiedenis is zo de tijd waarin de kerk leeft uit de belofte, de belofte van Zijn toekomst. Dan pas is de vreemdelingschap op aarde voorbij, het vaderland bereikt door hen van wie de wandel nu al in de hemel is. Zo lang dat duurt, spreekt de Heere tijdens de gebrokenheid van de schepping op velerlei wijzen. Geduld met ons heeft Hij. Zijn wil is immers (2 Pet.3) dat allen tot bekering komen.

P.J. Vergunst